Boydak Enerji Vaka Analizi
Problem Tanımı
Boydak Enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla üretim yapan ve sürekli büyümeyi hedefleyen sayılı enerji şirketlerinden biridir. Yaklaşık 250MWe kurulu güçte güneş ve rüzgar enerjisine sahip Boydak Enerji bu alandaki yatırımlarına hızla devam etmektedir.
Boydak Enerji firması, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında 40,65MWp kurulu güce sahip Van Arısu GES sahasının kurulumunu yaklaşık 6-7 ay önce tamamlamıştır. Bu süreçte 30MW kurulu gücün üstünde olduğu için Güneş Santralleri için RGK Yan Hizmet Anlaşması doğrultusunda TEİAŞ’ın talep etmiş olduğu reaktif güç desteği gibi bazı zorunlulukları yerine getirmeleri gerekmektedir. Santraller, TEİAŞ tarafından belirlenen gerilim ve frekans aralığında çalıştırılmalıdır. Bu kapsamda Boydak firmasının Van Arısu sahası ayda 72 saat bara gerilim dengelemesi sağlayamaması durumunda cezaya girecektir. Ek olarak Van Arısu GES, iletim sistemine bağlı güneş enerjisine dayalı lisans sahibi fotovoltaik üretim tesisi olduğu için Ek-18 kapsamına uyma zorunluluğu da bulunmaktadır. Bu santrallerin gece tüketimlerinden dolayı reaktif cezaya girmemesi ve üretimin kurulu gücün üstüne çıkmasından dolayı oluşabilecek cezai durumların da engellenmesi istenmektedir.
Bu vaka çalışmamızda Doğu Anadolu bölgesinde bulunan Boydak Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. firmasına ait Van Arısu GES tesisinde inavitas Enerji Zekası PPC modülü ile sağlanan çözüm ve faydalar ele alınacaktır.
Çözüm ve Uygulama
Problem tanımı kısmında belirtilen sorunlar doğrultusunda, inavitas Enerji Zekası PPC modülü sayesinde TEİAŞ’ın zorunluluklarının yerine getirilmesi ve ayrıca Van Arısu santralinin herhangi bir cezai duruma düşmesinin engellenmesi sağlanmaktadır. Boydak Enerji ile 2020 Temmuz ayında imzalanan sözleşme kapsamında santral parça parça devreye alınmış olup Nisan ayında kurulumlar tamamlanmıştır.
PPC Aktif Güç fonksiyonu santralin toplam gücünü istenen bir değere ayarlamak için kullanılmaktadır. Bu fonksiyon sayesinde Van Arısu santralinin maximum ve minumum set değerleri ayarlanarak kurulu gücünün üstüne çıkması engellenmektedir. Aynı zamanda inverterler otomatik modda çalıştırılarak sisteme uzaktan aktif güç set değerleri gönderimi yapılmaktadır. Bu şekilde santralin hangi güç aralığında üretim yapacağı belirlenmekte ve kurulu gücünün üstünde üretim yapması engellenerek cezaya girmesi önlenmektedir.
TEİAŞ’ın, 30MW’ın üstündeki santraller için Yan Hizmetler Kapsamında istediği reaktif güç desteği PPC Gerilim-Frekans fonksiyonu sayesinde yapılmaktadır. TEİAŞ tarafından talep edilen gerilim dengelemesinin yapılabilmesi için TEİAŞ’ın belirlemiş olduğu gerilim seviyesi, TEİAŞ API’lerinden otomatik olarak inavitas Enerji Zekası platformuna aktarılmaktadır. PPC modülü aracılığıyla, invertörlerin reaktif gücü bara gerilimine göre arttırılarak ya da azaltılarak bu dengeleme sağlanmaktadır.
Gece tüketimlerden kaynaklı oluşabilecek reaktif cezaları önlemek için gece santralin kapasitif reaktif güç tüketiminin sıfırlanması sağlanmalıdır. PPC Güç Faktörü Kontrol fonksiyonu sayesinde Van Arısu santralinin reaktif güç tüketimini sıfırlamak için kullanıcının belirlediği inverterler aracılığıyla sayaçtaki 8.8.0 (sayaç üzerine kaydedilen Kapasitif Reaktif Güç tüketimi) değerinin ilerlememesi için Reaktif Güç üretimi yaptırılmaktadır. Bu sayede gece reaktif güç tüketiminden kaynaklı cezaya girilmesi önlenmektedir.
Sonuç
İnavitas Enerji Zekası PPC modülü ile Ek-18 kapsamında Güneş Enerjisine Dayalı Fotovoltaik Üretim Tesislerinin Şebeke Bağlantı Kriterleri ve Güneş Enerjisine Dayalı Fotovoltaik Üretim Tesisleri için Reaktif Güç Kontrolü Yan Hizmet Anlaşmasında belirtilen yükümlülükler sağlanmıştır. Ayrıca İnavitas Enerji Zekası PPC modülü sayesinde Van Arısu santrali TEİAŞ’ın belirlediği yükümlülüklere tamamen uyarak herhangi bir cezai yaptırıma maruz kalmamıştır.
